«روز قرآن» / روایت چند ساعت حضور در محضر رهبر انقلاب
دوشنبه ۶ شهریور ۹۱
آنچه در پی میآید، روایت بزرگترین محفل قرآنی جهان اسلام است که هر ساله و در طلیعه ماه مبارک رمضان، در محضر مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله سیدعلی خامنهای برگزار میشود.
در این دیدار که جامعه قرآنی کشورمان اعم از اساتید، قاریان و حافظان قرآن کریم حضور دارند، حدود 20 برنامه متنوع قرآنی اجرا می شود. بیانات رهبری، اقامه نماز جماعت به امامت ایشان و در نهایت صرف افطار، پایان بخش این محفل نورانی است.
حدود سی سال پیش بود که برای اولین بار، محفل انس با قرآنی در ماه مبارک رمضان توسط حجه الاسلام سیدعلی خامنهای برگزار شد. زمانی که ایشان هنوز رئیس جمهور بودند زمانی که انقلاب بود و بهانه برای وقت نگذاشتن برای قرآن بسیار بود، ولی ایشان مینشستند و ساعتها وقتشان را صرف استماع کلام الهی میکردند.
همان جلسات، حالا به سن جوانی خود رسیده و سی ساله شده. محفلی که هر ساله در ماه خدا برگزار میشود و سرقفلیاش به نام رهبری است و به غیر از این، طولانی بودن این محفل آن را از بقیه محافل قرآنی سال متمایز میکند.
از چند روز مانده به ماه مبارک رمضان شنیده بودیم امسال این محفل تفاوتهایی با قبل دارد. قرار است این جلسه به طور زنده از رادیوقرآن و شبکه قرآن سیما برای اولین بار پخش شود. چینش اساتید هم فرق میکند. امسال حدود پنجاه نفر از اساتید تراز اول کشور را از درب پشتی بیت به داخل هدایت کردند تا مجلس آرایی متفاوتتر باشد. امسال در هر دو طرف صندلی آقا، اساتید پیشکشوت قرآن کریم دیده میشوند.
اولین برنامه، طبق روال سالهای گذشته، تلاوت یکی از پیشکسوتان قرائت است. جهانبخش فرجی، قاری لرستانی است که برای هفتمین بار در محضر رهبری تلاوت میکند. با صلابت شروع میکند و یک تلاوت استاندارد ارائه میکند. تلاوت آیات 15 تا 41 سوره مبارکه نازعات حسن مطلع این محفل است.
هوشنگ یاری قاری دوم است. تا این قاری کرمانشاهی در جایگاه حاضر شود، جهانبخش فرجی کنار آقا میرود و عرض ارادت میکند. یاری آیات 85 تا آخر سوره زخرف و آیات اول تا ششم سوره دخان را به سبک ترکیبی تلاوت میکند. انتظار جمع از هوشنگ یاری که هر ساله به عنوان قاری تبلیغی به کشورهای مختلف اعزام میشود، بیش از اینها بود.
قبل از اعلام برنامه بعدی توسط مجری مراسم، مجید یراق بافان که چهره آشنای بینندگان شبکهی قرآن سیما است، نام استاد صدرزاده را میبرد و به خاطر اجرای سالهای گذشته از وی تقدیر میکند.
نوبت که به حافظان نوجوان میرسد، مجری یادآوری میکند که طبق سفارش سال گذشتهی آقا مبنی بر حفظ قرآن، اولین دستگاهی که در این زمینه پیشگام بوده، آموزش و پرورش است. این نوجوانان هم ازدانشآموزان حافظ قرآن از چند استان کشور هستند. اجرای آنها هم در نوع خود بدیع بود. ابتدا یکی از آنها، آیات اول تا نهم سوره مبارکه آل عمران را تکخوانی میکرد و پس از وی همهی گروه، همان قطعه را همخوانی میکردند.
سید حمید مقدسی طلبه جوان و خوش صدایی بود که او هم برای اولین بار پشت میکروفن حسینیه امام خمینی(ره) قرار میگرفت. مقدسی اصفهانی پرده را بالا گرفت، اما در اثناء تلاوت آیات 19 تا 25 سوره مبارکه شوری نشان داد که کنترل خوبی روی صدای زلال و پر تحریر خود دارد.
هنگام تلاوت حمیدرضا، چهره استاد شاهمیوه اصفهانی حسابی باز شده بود. زحماتش به ثمر نشسته بود و شاگردش در مهمترین محفل قرآنی کشور در حال اجرای تلاوت بود. حمیدرضا آنقدر خوب تلاوت کرد که حتی پس از تصدیق هم با تشویقهای جمع روبرو شد.
یکی از چیزهایی که امسال در این محفل جلب توجه میکرد، حضور جواد رفیعی در صدر مجلس بود. حجت الاسلام رفیعی همان موذن خوش صدایی است که سالهاست اذانش مهمان خانههای ماست. رفیعی مشهدی است و از رفقای قدیمی حضرت آقا، از زمان جلسات مسجد کرامت. یکی از اولین اذانهایی هم که در جمهوری اسلامی ضبط و پخش شد، اذان ایشان بود.
برنامه بعدی اجرای تواشیح بود از گروههای طه و طارق تبریز که هم آهنگ سازی خوبی داشت و هم از ریتم مناسبی برخوردار بود. آنها قبل از شروع اجرا متن تواشیحشان را به محضر آقا تقدیم کردند. البته به نظر میآمد اگر تکخوانی گروه یکی دو فراز کمتر بود، کار زیباتری از آب در میآمد.
وقتی استاد منصور قصری زاده به عنوان اولین قاری بینالمللی محفل امسال پشت میکروفن قرار گرفت، پیش از آن مجری گفته بود که استاد اخیراً حفظ قرآن را به پایان رساندهاند. ایشان هم از آیه 110 سوره مبارکه هود آیاتی را به زیبایی تلاوت کرد. انتخاب پرده مناسب شروع و قوت تلاوت ایشان و حسن حفظ عالی از ویژگی های تلاوت ایشان بود. این انتخاب توسط مسئولین برگزاری مجلس هم در راستای فرمایش سال گذشته حضرت آقا در مورد سفارش به حفظ قرآن کریم بود.
مجری هفتمین مراسم امسال امین پویا بود. او که اخیرا رتبه دوم مسابقات مالزی را کسب کرده بود، یکی دیگر از تلاوتهای باصلابت خودش را در این محفل ارائه کرد. پویا آیات 31 تا 34 سوره مبارکه ابراهیم را تلاوت کرد.
اولین و تنها قاری نوجوان محفل امسال کسی نبود جز رامین برادران از شهر مشهد که آیات 16 تا 35 سوره قاف را به سبک مصطفی اسماعیل تلاوت کرد. هرچند برادران صدای خوبی داشت، اما تنظیمها خوب نبودند و غیر از این تعدادی نفسگیری در میانه فرازها باعث شد تا انتظارها برآورده نشود.
مازندرانیها هم امسال در مراسم دیدار نماینده داشتند. گروه یاسین از این استان آمده بود تا آیات 1 تا 7 سوره مبارکه اسراء را جمعخوانی کند. اجرای آنها که تمام شد، نوبت به قاری جوان تهرانی رسید. مسعود نوری هم که اولین بار امکان تلاوت در محضر رهبری را مییافت، تلاوتی شنیدنی از آیه 138 تا 145 سوره مبارکه آل عمران ارائه کرد. او از همان آیهای ابتدا کرد که روی پرده بیت نوشته شده بود: «هذا بیان لناس و هدی و موعظه للمتقین»
اگر بخواهیم تعدادی از اساتید ایرانی را نام ببریم که از نظر متخلق بودن و خشوع در تلاوت، نمونه باشند، بی شک استاد محمود لطفینیا یکی از آنهاست. یک قاری درجه یک گیلانی که چند سال پیش در همین محفل، وقتی آقا از او سوال میکند که چرا تهران را برای سکونت انتخاب نمیکند، پاسخ میدهد که حضورش در گیلان بیشتر احساس نیاز میشود.
ایشان در این مراسم تسبیح دهم در تسبیحات ماه مبارک رمضان را به صورت ابتهال و با همان صدای خالص و خاشع خود اجرا کرد و رطوبت اجابت را بر چشمان برخی مستمعین نشاند.
سید جواد حسینی هم که با عبای قهوهایاش شکل مصریها شده بود پس از مناجات استاد لطفینیا، آیات 56 تا 64 سوره مبارکه عنکبوت را تلاوت کرد. این جوان مشهدی در سال 1388 رتبه اول مسابقات بین المللی قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران را کسب کرد و شاید هفتهای نیست که در حرم امام هشتم تلاوت نداشته باشد. او به اللیثی خوان ایران معروف است و شاه کلید تلاوتش همان فراز ابتدایی است که از پرده و نغمه منحصر به فردی استفاده میکند.
دومین گروه نوجوان حوالی ساعت 19 پشت میکروفن قرار گرفتند. این گروه که سرپرستی آنها بر عهده یکی از پیشکسوتان اصفهانی است، قطعهای بسیار زیبا شامل آیات 135 تا 145 سوره مبارکه نساء از استاد شحاتانور را به صورت تقلیدی اجرا کردند. غفلههای زیبای این تلاوت و گام مناسب بود که بارها و بارها مستمعین را به وجد آورد. پس از اجرا نیز همراه با سرپرستشان، آقای بشیری، پیش رهبر رفتند و مورد تفقد ایشان قرار گرفتند.
روبروی جایگاه تلاوت، قاری نام آشنای عراقی نشسته است. زمانی که مسئولین جلسه او را به پشت جایگاه هدایت میکنند، متوجه شدیم که قرار است تلاوت او را هم بشنویم. میثم التمار در مسابقات بینالمللی امسال که در برج میلاد تهران برگزار شد چند ابتهال زیبا اجرا کرد و شاید از همان جا بود که مسئولین این جلسه او را برای تلاوت در حسینیه در نظر گرفتند. آنجا هم با همین دشداشه سفید رنگ ظاهر شده بود، اما اینجا یک چفیه هم بر دوش خود انداخته بود. او از آیه 120 سوره مبارکه نحل ابتدا کرد و تا پایان همین سوره شریفه یک تلاوت محزون و زیبا ارائه دارد.
با پایان تلاوت قاری عراقی، گروه ملی پیامبر اعظم(ص) که مثل سنوات گذشته خود را برای اجرای یک کار فاخر آماده کرده بودند، برای اجرا در جلوی مجلس مستقر شدند. در همین حین، میثم التمار به سمت آقا رفت و با کسب اجازه، چفیهاش را بر دوش ایشان انداخت. همینطور که مردم از این کار به وجد آمده بودند، از آقا درخواست کرد تا دو تن از همراهانش هم آقا را از نزدیک زیارت کنند. پسر کوچکتر که گویی پسر التمار بود از جای خود بلند شد و مشتاقانه به طرف آقا آمد. نفر دوم هم او را همراهی کرد و حالا آنها در محضر کسی بودند که هدایت بیداری اسلامی جهان را بر عهده دارد.
یکی دیگر از سنت شکنیهای امسال، اجرای ایستادهی گروه ملی پیامبر اعظم(ص) بود. اعضای این گروه که از گروههای تواشیح پیشکسوت کشورمان و از استانهای اهواز، اصفهان، مشهد، تهران و قم انتخاب شده بودند، با مدیریت شورای عالی قرآن و از ماهها قبل، در شهر اصفهان این کار را تمرین کرده بودند. هرچند تواشیح زیبای «مولای سامع النجوی» را قبلا یک مرتبه در مسابقات بینالمللی اجرا کرده بودند، اما این اجرا با نوآوریها و ابداعاتی در لحن و تنظیم همراه بود که زیباتر از قبل شده بود.
ابتهال سعید طوسی در ابتدای این تواشیح تشویق حضار را در پی داشت و وقتی گروه عبارت «مولای» را تکرار میکردند، اصالت کار نمایان میشد. جالب آنکه چند سال پیش که استاد هلباوی این تواشیح را در ایران اجرا کرده بود، حالا خود او هم در این مجلس مستمع این اثر فاخر بود.
دومین قاری خارجی، جوان اللیثی خوانی بود که از چند روز پیش سر زبانها افتاده بود. عادل الباز تلاوت آیات 38 تا 48 سوره مبارکه احزاب را با پرده بسیار پایینی ابتدا کرد و اوجهای خود را به جایی رساند که مستمعین گرسنگی و تشنگی خود را فراموش کردند. حتماً آنهایی هم که پای رادیو قرآن یا شبکه قرآن سیما این محفل را دنبال میکردند از این تلاوتهای زیبا حض بردند.
عادل الباز که تصدیق را گفت، مردم به دنبالش صلوات قرآنی را فرستادند. او اما چند لحظهای پشت میکروفن منتظر ماند تا «و آله الاطهار» را خودش بگوید. اینجا هم صدای «احسنت احسنت» مردم بلند شد.
پس از اجرای شانزده برنامه، نوبت به خود استاد هلباوی رسید تا پیر ابتهال مصر پشت میکروفن قرار گیرد و ابتهال زیبایی را اجرا کند. بعد از جلسه از یکی از مسئولین محفل شنیدیم که اجرای ایشان در برنامه پیشیبنی نشده بود و در خود مجلس و به اصرار ایشان، زمانی را برای اجرای ابتهال در محضر ولی امر مسلمین در اختیار او میگذارند.
هرچند سن و سال هلباوی را نمیدانستیم، اما وقتی پیش آقا رفت و خواست بر دستان مبارک حضرت بوسه بزند، متوجه شدیم از نظر سن وسال از آقا بزرگتر است. حضرت آقا به حرمت سن ایشان دستشان را عقب کشیدند و هلباوی با مصافحه ارادت خودش را نشان داد.
اواخر مجلس سوالی برای حاضرین پیش آمده بود که چه کسی قرار است آخرین تلاوت را داشته باشد؟ گمانه زنیهایی درباره شاکرنژاد یا دیگران میشد، اما این استاد سعید طوسی بود که پشت میکروفن قرار گرفت تا غیر از تکخوانی گروه پیامبر اعظم(ص)، نشان دهد ایرانیها در تلاوت قر آن دست کمی از مصریها ندارند.
پس از تلاوت آیات 1 تا 10 سوره مبارکه فتح، طوسی به یاد مسجد کرامت مشهد پیش آقا رفت و آقا او را بوسیدند. نقل میکنند همان زمانها که سعید طوسی پای منبر آقا حاضر میشده و قرآن را تلاوت میکرده، رهبری ایشان را با دو دست بغل میکردند و مورد محبت خود قرار میدادند.
آخرین برنامه، دعاخوانی جواد رفیعی بود. پیرمرد روحانی همیشه خندانی که از ابتدای محفل، او را در صدر مجلس میدیدیم. حضور و اجرای برنامه او در محضر آقا پس از سالها حس نوستالژیکی به جمع داد.
پس از پایان برنامهها، مجری قطعه شعری را از جانب حاضرین تقدیم رهبری کرد. آقا هم مثل همیشه سخنان خود را با حمد و سپاس خداوند شروع کردند و با چند دعای قرآنی به پایان رساندند.
لحظه شماره برای افطار شروع شده بود و تا حاضرین صفوف نماز جماعت را مرتب کنند، کریم منصوری پشت میکروفن قرار گرفت و اذان زیبایش را که به کوتاهترین اذان معروف است اجرا کرد. اقامه نماز جماعت به امامت ولی امر مسلمین جهان و بازکردن روزه در حضور ایشان، پایان خوش این محفل چهار ساعتهی نورانی بود.